Back to overview
Ontwikkeling
Diversiteit, gelijkheid en inclusie (DSI)

Politiek en Karakter: Persoonlijkheidskenmerken als een manier om stemvoorkeuren beter te begrijpen

Met de verkiezingen als voorpaginanieuws, dient zich een perfect moment aan om de connectie tussen persoonlijkheid en politieke voorkeur te verkennen. Het zal je mogelijks al zijn opgevallen dat de ene persoon in het dagelijkse leven eerder neigt richting stabiliteit en traditie, terwijl een ander volop de kaart trekt van verandering en diversiteit. Deze verschillen kunnen worden gelinkt aan conservatieve of progressieve voorkeuren en worden duidelijk weerspiegeld in de positie van verscheidene politieke partijen op dit spectrum. 

Bij discussies over de oorsprong van onze politieke voorkeur, wordt al snel het verband gelegd met onze opvoeding, socio-economische achtergrond en persoonlijke ervaringen. Onderzoek heeft echter aangetoond dat progressieve en conservatieve personen niet alleen verschillende politieke keuzes maken, maar dat hun uitgesproken temperament een grote rol speelt in hun visie op de maatschappij. Het zijn dus niet enkel onze eigen ervaringen die invloed hebben op politieke keuzes, maar ook onze inherente persoonlijkheidskenmerken.

Eetgewoonten en politiek

Laat ons een concreet voorbeeld nemen om dit te verduidelijken. Onderzoek toont aan dat individuen die bewust kiezen voor een vegetarisch of cultureel divers dieet eerder neigen richting linkse partijen. Hun beweegredenen hiervoor zijn vaak te linken aan klimaatbewustzijn, maatschappelijke verantwoordelijkheid en diversiteit – stuk voor stuk kernprincipes van progressieve partijen. Daarentegen blijken fans van traditionele vlees en patatjesmaaltijden eerder voorstanders van conservatievere partijen.  Deze voedingsvoorkeuren reflecteren vaak een diepgewortelde appreciatie van traditie, stabiliteit en conventionele waarden. Belangrijk om hierin mee te nemen is het feit dat deze correlaties gebaseerd zijn op statistische trends en dus niet universeel gelden voor alle individuen. Wie kent immers geen rabiate vleesliefhebber die zijn voorkeur voor progressieve ideologieën niet onder stoelen of banken steekt.

Dus: kleuren onze eetgewoontes onze politieke bril, of laten we ons menu bepalen door politieke partijen? Neen, zo eenvoudig is het antwoord niet. Beiden blijken immers beïnvloed te worden door nog een derde, onderliggende factor: ons karakter.

Big Five Persoonlijkheidstrekken

Onderzoekers vertrouwen voornamelijk op het Big Five persoonlijkheidsmodel om een scherper beeld te krijgen op de persoonlijkheidstrekken die we associëren met verschillende stemprofielen. Dit model richt zich op de categorisering van vijf brede persoonlijkheidstrekken: Openheid voor ervaringen, Consciëntieusheid, Extraversie, Vriendelijkheid (of Altruïsme) en Emotionele stabiliteit. 

  1. Extraversie: Meet de mate waarin iemand sociaal, energiek en assertief is.
  2. Vriendelijkheid: Beoordeelt iemands niveau van vriendelijkheid en samenwerking.
  3. Emotionele Stabiliteit: Geeft de mate van emotionele veerkracht en stabiliteit aan.
  4. Openheid voor Ervaringen: Reflecteert de mate van intellectuele nieuwsgierigheid en creativiteit.
  5. Consciëntieusheid: Beoordeelt hoe ijverig en verantwoordelijk iemand is.
     

Persoonlijkheid en stemvoorkeuren

Onderzoek toont opmerkelijke correlaties aan, meer bepaald bij de dimensies ‘Openheid voor ervaringen’ en ‘Conscientieusheid’. Individuen met een hoog niveau van openheid vereenzelvigen zich vaak met linkse ideologieën, gedreven door een verlangen om nieuwe ideeën te verkennen en de status quo in vraag te stellen. Daarentegen voelen personen die hoog scoren op ‘Consciëntieusheid’ zich comfortabeler bij conservatisme: ze dragen traditie en persoonlijke verantwoordelijkheid hoog in het vaandel.

Het loont de moeite om onder de loep te nemen waarom deze verschillen zich manifesteren. Het gaat hier om een complexe verstrengeling van genetica en omgeving. Persoonlijkheidstrekken zijn immers deels genetische bepaald, maar het zou kort door de bocht zijn om daaruit te concluderen dat onze genen onze politieke voorkeuren dicteren. Ze geven ons enkel een aanzet in de richting van bepaalde ideologieën, zonder zelf aan het stuur te zitten.

Wat betekent dit dan voor jou? De volgende keer dat je nadenkt over jouw politieke voorkeur of individuen ontmoet die een ander standpunt innemen, kan het nuttig zijn om stil te staan bij de rol die iemands persoonlijkheid hierin speelt. Door te begrijpen hoe iemands inherente karakter een impact heeft op hun wereldbeeld en bijhorende politieke partijen, kunnen we met meer begrip en empathie naar elkaar kijken en luisteren. In een ideale wereld kan dat een begin zijn van een verenigde visie op de toekomst, de polariserende retoriek overstijgend.

Hudson’s BAQ

Ook in de professionele wereld speelt persoonlijkheid een belangrijke rol, zowel in succes op het werk als in de tevredenheid van werknemers. Hudson’s Business Attitudes Questionnaire (BAQ), gebaseerd op het Big Five model, biedt inzichten die van onschatbare waarde zijn voor zowel werkgevers als werknemers. 

De BAQ is bijzonder effectief in het voorspellen van werkprestaties, werkvreugde en het well-being van de werknemer. Bedrijven die de BAQ gebruiken, kunnen de output gebruiken om een optimale match te vinden tussen de verwachtingen van de onderneming en de individuele sterktes van hun personeel. Hoe meer gebalanceerd dit evenwicht, hoe groter de kans dat de tevredenheid groeit, wat dan weer een positief effect heeft op de werkprestaties.

Conclusie

Met het oog op de verkiezingen, is het belangrijk stil te staan bij het feit dat persoonlijkheidskenmerken een aanzienlijke invloed hebben op de politieke voorkeuren van een individu. HR-professionals kunnen daarom ook baat hebben bij het kennen van deze karakteristieken, gezien deze kennis als hefboom kan dienen om een inclusievere werkomgeving te creëren.  Door het erkennen van de brede waaier aan persoonlijkheden in hun teams kan HR niet alleen inzetten op de individuele sterktes, maar ook bijdragen aan meer cohesie en empathie op de werkvloer. 

Over de auteur

Amélie Vrijdags | Expert Psychologe Research & Development

Terug naar het overzicht

Meer ontdekken

Ontwikkeling
Leiderschap
Rekrutering
5+1 competentiemodel van Hudson

5+1® competentiemodel van Hudson

Een competentiemodel is een belangrijke basis voor tal van HR-processen: definiëren welke competenties van cruciaal belang zijn voor een...

Rekrutering
Jong afgestudeerden
young_graduate_recruitment

Rekrutering van Young Graduates

Heel wat organisaties zien het aantrekken en aan boord houden van jong talent als een belangrijke sleutel tot succes. Bijgevolg is de...